ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΑΓΙΟΓΡΑΦΙΑ Τεχνική

Προετοιμασία Ξύλου Για να αγιογραφήσουμε μια εικόνα πρέπει πρώτα να φτιάξουμε το ξύλο πάνω στο οποίο θα γίνει η εικόνα. Η διαδικασία της κατασκευής του ξύλου είναι η εξής: Πέρνουμε το ξύλο που θέλουμε να στοκάρουμε και το κοιτάμε για τυχόν ατέλειες (σχίσματα, τρύπες κ.α) έπειτα ανάλογα με τις διαστάσεις κόβουμε το ύφασμα (τολπάνι) που πρέπει να είναι λίγο μεγαλύτερο από το ξύλο. Στη συνέχεια ετοιμάζουμε την κόλλα που θα χρειαστούμε για να κολλήσει το τολπάνι στο ξύλο. Η αναλογία είναι ότι για 1 gr κουνελόκολλας αντιστοιχούν 10 ml αποσταγμένο νερό. Π.χ: 1gr κόλλας -> 10 ml νερό αποσταγμένο 20gr κόλλας -> x; x=200 ml αποσταγμένο νερό. Βάζουμε την κόλλα μετά σε ένα δοχείο με το απεσταγμένο νερό και αφήνουμε για μερικές ώρες (εξαρτάται από την εποχή) για να αρχίσει να φουσκώνει. Η υγρασία και η ζέστη παίζουν πολύ μεγάλο ρόλο στο στοκάρισμα γιατί μπορεί να μην φουσκώσει καλά η κόλλα και το στοκάρισμα να παρουσιάσει προβλήματα όπως να μην δουλεύεται εύκολα το μείγμα ή να βγάζει φουσκάλες στο σπατουλάρισμα. (Αυτοί είναι οι λόγοι που πρέπει να έχουμε το κατάλληλο περιβάλλον εργασίας και να μη δουλεύουμε όταν έχει υπερβολική ζέστη και υγρασία.) Το καλοκαίρι πιο λίγες ώρες έξω από το ψυγείο, το χειμώνα πιο πολλές. Έπειτα βάζουμε το μείγμα στο ψυγείο για 24 ώρες. Την επόμενη μέρα βγάζουμε το μείγμα από το ψυγείο και το λιώνουμε σε μπεν μαρι, έπειτα ή βάζουμε το ύφασμα μέσα στο δοχείο, το μουλιάζουμε δηλαδή και μετά το τοποθετούμε πάνω στο ξύλο και συμπληρώνουμε κόλλα με ένα πινέλο. Ή βάζουμε το ύφασμα πάνω στο ξύλο και περνάμε την κόλλα με πινέλο. Στη διάρκεια αυτών των διαδικασιών χρησιμοποιούμε και τα χέρια μας κάνοντας θα λέγαμε ενα δυνατό μασάζ για να κλείσουν οι τρύπες του υφάσματος γιατί αν μπει αέρας θα δημιουργήσει εξογκώματα. Αφήνουμε να στεγνώσει καλά και έπειτα ξεκολλάμε σιγά σιγά το ύφασμα που περισσεύει γύρω από το ξύλο και το κόβουμε προσεκτικά με ένα κοπίδι. Στη συνέχεια, ετοιμάζουμε το μείγμα για το στοκάρισμα που είναι κουνελόκολλα σε κόκκους και κιμωλία σε σκόνη (για λόγους οικονομίας χρόνου το μείγμα μπορούμε να την ετοιμάσουμε την προηγούμενη μέρα). Η αναλογία για το στοκάρισμα είναι η εξής: για 8 gr κουνελόκολλας χρειάζονται 100 ml νερό. αποσταγμένο. Π.χ: 8 gr κόλλας -> 100 ml αποσταγμένο νερό. 20 gr κόλλας -> x; x=250 ml αποσταγμένο νερό. Αφού έχουν περάσει 24 ώρες και έχει φουσκώσει η κόλλα, τη λιώνουμε για να φτιάξουμε το μείγμα για το στοκάρισμα. Μετράμε την ποσότητα της κόλλας με μικρά ποτηράκια και τη βάζουμε σε μια λεκάνη. Προσθέτουμε την ίδια ποσότητα κιμωλίας, αφήνουμε το μείγμα για 5-10 λεπτά να ποτιστεί καλά η κιμωλία και μετά ανακατεύουμε καλά μέχρι να διαλυθούν τυχόν σβόλοι. Στη συνέχεια σουρώνουμε το μείγμα με ένα πολύ λεπτό τούλι για τυχόν σκουπιδάκια και σβόλους. Από αυτό το μείγμα κρατάμε την ποσότητα που θα χρειαστούμε για τα 3 πρώτα χέρια για τα οποια το μείγμα θα πρέπει να είναι αραιό. Στην ποσότητα που περισσεύει αν είναι πχ 10 ποτηράκια προσθέτουμε άλλα 4 ποτηράκια κιμωλίας, ανακατεύουμε, τα σουρώνουμε και μοιράζουμε το μείγμα σε μικρά κεσεδάκια, τα οποία αφήνουμε για λίγες ώρες έξω από το ψυγείο και μετά μέσα στο ψυγείο (στο ψυγείο το μείγμα διατηρείται για 15 μέρες περίπου). Τα 3 πρώτα χέρια, που πρέπει να είναι αραιά, τα απλώνουμε με πινέλο στο ξύλο χρησιμοποιώντας πάλι τα χέρια μας για να κλείσουν καλά οι πόροι. Συνολικά περνάμε 16 με 18 χέρια. Τα 10-12 χέρια τα περνάμε με πινέλο και τα υπόλοιπα με σπάτουλα. Περνάμε μόνο 2 χέρια την ημέρα γιατί αν περάσουμε περισσότερα μπορεί να αποθηκευτεί υγρασία ανάμεσα στα στρώματα στόκου που έχουμε περάσει και να σκάσει η επιφάνεια. Το ένα χέρι από το άλλο θα πρέπει να έχουν 10 ώρες διαφορά για να προλαβαίνουν να στεγνώσουν. Στο τέλος κάθε φοράς στοκαρισμάτος ξύνουμε το στόκο με διάφορα γυαλόχαρτα. Στην αρχή νο 500 για να φύγουν τα “χοντρά” μετά νο 1200 και στο τέλος νο 1500 για να έχουμε το επιθυμητό αποτέλεσμα. Χρύσωμα Εικόνας Όταν το ξύλο είναι πλέον έτοιμο σειρά έχει το χρύσωμα. Ετοιμάζουμε τη γομαλάκα, η οποια είναι μείγμα γομάλακας με καθαρό οινόπνευμα σε αναλογία: 1 μέρος γομάλακας χρειάζεται 2 με 2,5 μέρη καθαρό οινόπνευμα. Το βάζουμε σε ένα γυάλινο δοχείο για 2,3 μέρες ανακατεύοντας το και το σουρώνουμε με πυκνό τούλι. (Το μείγμα αν είναι καλά σφραγγισμένο κρατάει 2-3 χρόνια) Αφού έχουμε κάνει το σχέδιο πάνω στο ξύλο, περνάμε τη γομάλακα με πινέλο στο χώρο που θέλουμε να χρυσώσουμε. Το πόσα χέρια θα περάσουμε εξαρτάται από την πυκνότητα του μείγματος. Ανάμεσα από κάθε χέρι ξύνουμε ελαφρά με γυαλόχαρτο νερού νο 2000. Όταν φτάσουμε στο αποτέλεσμα που επιθυμούμε, δηλαδή να έχει ένα μελί χρώμα η επιφάνεια, τότε ετοιμάζομαστε για το χρύσωμα. Παίρνουμε ένα κομμάτι ύφασμα που να μην αφήνει χνούδι και μέσα του βάζουμε βαμβάκι, σχηματίζοντας ένα πουγκί. Έπειτα, βάζουμε μίξιον 12ώρη σε ένα ποτηράκι και προσθέτουμε αν θέλουμε μερικές σταγόνες καθαρό νέφτι, η ποσότητα του οποίου εξαρτάται από το μέγεθος της επιφάνειας που θέλουμε να χρυσώσουμε. Στη συνέχεια, με το πουγκάκι απλώνουμε καλά τη μίξιον κάνοντας κυκλικές, οριζόντιες και κάθετες κινήσεις. Στο τέλος, με πολύ απαλές, μονοκόματες ορίζοντιες και κάθετες κινήσεις στρώνουμε ομοιόμορφα τη μίξιον. Αφήνουμε για περισσότερες από 9 ώρες ( ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες ) και αρχίζουμε το χρύσωμα κολλώντας προσεκτικά ένα ένα τα φύλλα χρυσού. Όταν τελειώσουμε, με ένα κομμάτι βαμβάκι και με πολύ απαλές κινήσεις στρώνουμε το χρυσό για να γυαλίσει. Αν θέλουμε, μετά απο 24 ώρες, για να προστατέψουμε το χρυσό από τυχόν γρατσουνιές, το περνάμε ένα χέρι βερνίκι.